หลายครั้งเรามักจะเห็นนักเรียนดนตรีไทยต้องกราบไหว้เครื่องดนตรีไทย ทั้งยังบูชาพ่อแก่ในรูปลักษณ์ของเศียรพระฤาษี ซึ่งแน่นอนครับว่าจะมีแต่เศียรเท่านั้น “ด้วยเหตุนี้เองชวนให้ผู้เขียนสงสัยจนต้องไปหาคำตอบมาให้คุณผู้อ่านทุกท่านกันเลยทีเดียวครับ บทความนี้จึงจะเจาะลึกถึงพ่อแก่เป็นผู้ใด เหตุใดเรียนดนตรีไทยจำเป็นต้องมีครูนั่นเองครับ”
เปิดประวัติที่มา พ่อแก่เป็นใคร
พ่อแก่ หรือที่เรารู้จักกันว่า พระภรตมุนี ท่านเป็นปู่ฤาษีนารอด ตามคัมภีร์โบราณเชื่อกันว่าพระภรตมุนี หรือพระนารทมุนีเป็นโอรสของพระพรหมธาดา มหาเทพผู้สร้างกับพระแม่สรัสวดี มหาเทวีผู้ประทานพรด้านสติปัญญาแก่เหล่ามนุษย์อีกด้วยครับ ทั้งฤาษีนารอดยังเป็นสาวกคนแรกของพระวิษณุ พระองค์ทำหน้าที่เป็นทูตสวรรค์นำข่าวสารจากโลกมนุษย์ไปทูลพระศิวะมหาเทพนั่นเองครับ
“นอกเหนือจากปู่นารอดจะทำหน้าที่เป็นทูตสวรรค์แล้ว พระนารอดหรือพระนารท ยังเป็นนักดนตรี และ นักกวีเอกอีกด้วย พระองค์เป็นผู้ประดิษฐ์คิดค้น เครื่องดนตรีพิณอินเดีย หรือที่เรียกกันว่า วีณา อันเป็นปฐมเครื่องดนตรีของโลกคติความเชื่อนั่นเองครับ”
ข้อห้ามในการบูชาพ่อแก่
“สำหรับผู้ศรัทธา และบูชาพ่อแก่ หรือปู่ฤาษีนารอดจะมีข้อห้ามในการบูชา ดังต่อไปนี้
- ไม่ดูหมิ่นบุพการีของตนเอง และผู้อื่น
- ไม่ดูแคลนครูบาอาจารย์ของตนเอง และผู้อื่น
- ไม่เนรคุณต่อผู้มีพระคุณ
- ไม่ตั้งพ่อแก่ในที่สูงกว่า หรือเสมอเทียบเท่าองค์พระพุทธรูป
- ห้ามวางพ่อแก่ที่ใต้บันได ปลายเตียง หรือหน้าห้องน้ำ
- ไม่ผิดศีลข้อ 3 เด็ดขาด ไม่ยุ่งเกี่ยวทางกามกิจกับผู้มีเจ้าของแล้ว
- ห้ามลอดราวตากผ้า”
นับได้ว่านอกเหนือจากการปฏิบัติตามแล้ว ข้อห้ามเหล่านี้ยังสำคัญมากในการจะบูชาพ่อแก่ หรือปู่นารอด ซึ่งจะขาดข้อใดข้อหนึ่งไปไม่ได้อีกด้วยครับ สิ่งที่บูชาจะไม่แตกต่างจากการทำดาบโบราณสุดยอดวิชาคาถาอาคม โดยหัวใจหลักของการบูชาพ่อแก่นั้นเน้นไปที่การทำความดี ทำบุญควบคู่ไปด้วยจะทำให้ชีวิตของผู้ศรัทธาบูชาพ่อแก่เจริญรุ่งเรืองเป็นอย่างมากครับ
ทำไมต้องไหว้พ่อแก่ และเครื่องดนตรีไทย
“นักเรียนดนตรีไทยทุกคนต้องไหว้พ่อแก่และเครื่องดนตรีไทยอันเป็นการแสดงความเคารพต่อครูบาอาจารย์ที่ประสิทธิ์ประสาสน์วิทยาให้ ทั้งยังเป็นการแสดงให้เห็นถึงศิษย์กตัญญูต่อครูอาจารย์นั่นเองครับ”
และตามหลักพิธีกรรมโบราณของไทยพ่อแก่จัดเป็นบรมครูที่ต้องอัญเชิญก่อนการเริ่มต้นพิธีบวงสรวงสำคัญๆ อย่างเช่นพิธีไหว้ครู พิธีการบวงสรวงทั้งหลายทั้งปวง ซึ่งตามคติความเชื่อโบราณยังมีคำกล่าวที่ว่า ไม่ว่าจะทำการบูชาสิ่งใด หากมิได้เชิญพระฤาษีนารอดมาแล้วไซร้ พิธีกรรมนั้นย่อมไม่สมบูรณ์ นั่นเองครับ
มู และบูชา พ่อแก่ช่วยเรื่องอะไร
การมู หรือบูชาพ่อแก่ องค์ปู่ฤาษีนารอด หรือนารทมุนี จะอำนวยผลเรื่องความสำเร็จในหน้าที่การงาน สติปัญญา โชคลาภ และเสน่ห์เมตตามหานิยม รวมทั้งก่อนการเริ่มแสดงศิลปะนิยมไหว้ท่านเพื่อให้เกิดความสำเร็จในด้านการแสดงต่างๆ และปู่ท่านยังได้ช่วยคุ้มครอง นำพาความเจริญรุ่งเรืองมาสู่ผู้บูชานั่นเองครับ
คาถาไหว้พ่อแก่
“วิธีบูชาพ่อแก่ ให้จุดธูป 9 ดอกเพื่อบูชาองค์พ่อแก่ จากนั้นจึงกล่าวบทบูชา ดังต่อไปนี้
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ (กล่าว 3 จบ)
อุกาสะ อิมัง อัคคีพาหูบุพผัง อะหังวันทา อาจาริยัง สัพพะสัยยัง วินาสสันติ
สิทธิการิยะ อะปะระปะชา อิมัสมิง ภะวันตุเม
ทุติยัมปิ อิมัง อัคคีพาหูบุพผัง อะหังวันทา อาจาริยัง สัพพะสัยยัง วินาสสันติ
สิทธิการิยะ อะปะระปะชา อิมัสมิง ภะวันตุเม
ตะติยัมปิ อิมัง อัคคีพาหูบุพผัง อะหังวันทา อาจาริยัง สัพพะสัยยัง วินาสสันติ
สิทธิการิยะ อะปะระปะชา อิมัสมิง ภะวันตุเม”
บทสรุปเรียนดนตรีไทยทำไมต้องมีพ่อแก่
“ดังนั้นการกราบไหว้เครื่องดนตรีไทยเปรียบเสมือนการเคารพต่อครูบาอาจารย์ของตนเอง โดยไม่ลืมกราบพ่อแก่ อันเป็นบรมครูผู้ประสิทธิ์ประสาสน์วิชาความรู้มาสู่นักดนตรีไทยทุกคน” นั่นก็เพราะครูบาอาจารย์คือหัวใจหลักของสรรพวิทยานั่นเองครับ
